Học bơi nhưng không được xuống nước!

Luật Luật sư (có hiệu lực từ ngày 1-1-2007) ra đời nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động của luật sư. Thế nhưng, do trong luật có những quy định chưa phù hợp với thực tế nên đã gây băn khoăn cho những người hành nghề luật. Điển hình là quy định về phạm vi công việc của người tập sự hành nghề luật sư.

Theo Pháp lệnh Luật sư năm 2001, trừ một số việc đặc biệt, luật sư tập sự vẫn có quyền và nghĩa vụ giống như luật sư. Cụ thể, luật sư tập sự có thể tham gia tố tụng trong các vụ án thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án Nhân dân cấp quận – huyện và tòa án quân sự khu vực; tư vấn pháp luật, soạn thảo hợp đồng, đơn từ cho khách hàng; đại diện theo ủy quyền của khách hàng để thực hiện các công việc có liên quan đến pháp luật; thực hiện dịch vụ pháp lý khác…

Khi thực hiện những công việc này, luật sư tập sự tích lũy được không ít kinh nghiệm quý báu, thiết thực cho hoạt động sau này của mình. Tuy nhiên, mọi việc đã khác khi Luật Luật sư ra đời, thay thế cho Pháp lệnh Luật sư năm 2001. Chức danh “luật sư tập sự” được thay thế bằng “người tập sự hành nghề luật sư”, và có lẽ do mang danh chỉ là tập sự hành nghề nên phạm vi công việc của họ bị thu hẹp rất nhiều.

Khoản 3 điều 14 của Luật Luật sư quy định: “Người tập sự hành nghề luật sư được giúp luật sư hướng dẫn trong hoạt động nghề nghiệp; không được nhận và thực hiện dịch vụ pháp lý cho khách hàng”, điều đó có nghĩa là nhiệm vụ của họ nay chỉ đơn thuần là giúp việc cho luật sư hướng dẫn của mình chứ không còn được thực hành nữa. Theo nhiều luật sư, quy định này không hợp lý, cần phải được sửa đổi.

Có luật sư đã ví von rằng với quy định này, trong thời gian tập sự, người tập sự hành nghề luật sư chẳng khác gì “học bơi nhưng không được xuống nước”, hay “học lái xe nhưng không được cầm lái”. Hết thời gian tập sự 18 tháng, họ chưa được cọ xát với thực tế, không có kinh nghiệm gì – nhất là về mặt tố tụng – mà vẫn được cấp chứng chỉ hành nghề luật sư. Hậu quả là khi chính thức hành nghề, họ phải tự “bơi” khi chưa biết bơi, phải “lái xe” dù chưa biết lái...

Tại hội nghị sơ kết hai năm thi hành Luật Luật sư trên địa bàn TPHCM vừa qua, sau khi nghe ý kiến bức xúc của các luật sư về vấn đề này, một lãnh đạo của Bộ Tư pháp đã thừa nhận rằng, quy định cũ theo Pháp lệnh Luật sư 2001 có thể hợp lý hơn. Dù vậy, ông vẫn cho rằng quy định hiện hành đã được Quốc hội thảo luận kỹ và thông qua, do đó nếu luật sư có phản đối thì cũng nên có liều lượng (?!). Lẽ nào vì lấy lý do Quốc hội đã thông qua mà chúng ta không thể mạnh dạn thay đổi một quy định không hợp lý, không đáp ứng yêu cầu thực tế? 

ÁI CHÂN