Bà gần 70, sống cùng con cháu. Con trai bà làm bác sĩ, tối ngày bận rộn. Con dâu chẳng khá hơn, nó trực ca cho một trung tâm tư vấn, mấy khi thấy nó đâu. Có thằng cháu thì đi học từ sáng đến tối, về nhà ăn cơm tắm rửa xong là chui tót vào phòng. Bà gọi cũng chả thèm dạ thưa. Nó bảo con bận học, bà đừng làm phiền. Học gì không biết, mỗi lần lại gần phòng nó là mở nhạc ầm ĩ, cu cậu tay thoăn thoắt trên bàn phím: “pằng pằng, chéo chéo”, quên cả đóng cửa.
Bà thường xuyên ở nhà một mình. Từ sáng đến trưa, từ trưa đến chiều, từ chiều đến tối mịt. Có khi tận khuya vẫn mình bà thui thủi. Bà làm cơm cho cả nhà. Sáng bà đi chợ, mua con cá, cọng hành, ít rau muống về nấu canh. Xong xuôi, tươm tất, con dâu gọi về:
– Mẹ cứ ăn đi, con và nhà con ăn cơm tiệm rồi.
Miệng móm mém nhai cơm, ăn xong bà đậy lồng bàn, đi nằm. Mắt bà bị lão, xem ti vi một lúc là mỏi mắt, chịu không xem được. Bà lấy kính ra đọc báo. Báo chí nhiều tin tức, đủ thứ trên trời dưới đất. Chiến sự ra sao, bóng đá thế nào, xăng lên giá rồi… Bà lướt sơ một lúc đã chán. Thời đại tên lửa, nhiều cái phức tạp quá.
Bà ngồi một lúc đã hết cả buổi chiều. Nắng vàng úa lọt qua song cánh cổng sắt to đoàng. Gió hiu hiu, vuốt lơ xơ đám tóc bạch kim.
Như thường lệ, sáng ra bà đi chợ. Người người đông đúc, tiếng rao, tiếng mặc cả trộn lẫn trong không gian đặc quánh của đủ thứ mùi tôm cá, hoa quả cho đến rác rến. Bỏ tay vào túi, giữ chặt xấp tiền con dâu đưa lúc sáng, tay còn lại xách giỏ chợ, dáng lưng còng chậm rãi.
– Bà ơi.
Thằng bé ngồi nép trong một góc nhỏ của khu chợ xô bồ. Mắt nó ươn ướt, ánh nhìn ảm đạm. Bà lại gần hơn, cảm giác thân quen như đứa cháu mình. Lạ thay, có khi, hơn cả thằng cháu ruột.
Lần đầu tiên bà trông thấy nó, dù ngày nào chẳng ghé. Kẻ qua người lại, không một ai mảy may chú ý, trừ bà.
– Chuyện gì vậy cháu.
Ban đầu bà cứ tưởng là một thằng ăn xin. Nhưng không, nó bán. Bán gì, bà tiến sát hơn nữa.
– Bà mua giúp cháu.
Trước mặt nó chỉ độc một con thỏ bé hơn nắm tay chút đỉnh. Con thỏ đen gầy giơ xương, lông xác xơ xù xì. Con vật co ro, lẩy bẩy trước bao nhiêu tiếng ồn ào lạc lõng chung quanh. Không phải là thỏ thịt, đoan chắc. Toàn da bọc xương, thịt ở đâu ra. Hơi thắc mắc vì sao thằng bé lại bán thứ không đáng mua, bà đưa bàn tay nhăn nheo chạm nhẹ vào mớ lông ướt át, con vật khẽ run lên.
– Sao cháu phải bán, giữ mà nuôi.
Sẽ không ai mua một con vật ốm o về nhà. Có mà điên. Ở cái chợ này, người mua cũng như kẻ bán, hời được đồng nào hay đồng ấy.
– Cháu xin bà.
Chẳng hiểu sao lúc ấy nghĩ thế nào bà lại rút tiền trong túi đưa cho thằng bé.
***
Việc đầu tiên bà làm khi về đến nhà là cho con thỏ gặm một củ cà rốt. Nó say sưa ngấu nghiến như chưa từng được ăn. “Tội nghiệp mày”. Vừa thì thầm bà vừa vuốt dọc sống lưng nó. Chợt, bà thừ người ra. Bà làm gì thế này, tha một của nợ về nhà ư? Trong đầu bà, tiếng trách của con trai, con dâu, cả thằng cháu cưng nữa. Quả là hết chuyện rồi.
Mọi ngày quanh bà chỉ quay đi quẩn lại có bấy nhiêu việc. Biết thế nào… Nhưng chỉ một lát, bà thôi không nghĩ ngợi nữa. Ở tuổi bà, lo nghĩ là chuyện không nên. Cứ tạm để “của nợ” ở đây, đi làm cơm đã.
Thỏ còn đang nhấm nháp.
***
Con thỏ này không đẹp. Đã thế, nó còn có hề ra dáng thỏ đâu. Thỏ phải lông màu trắng, tai dài kia. Ai lại đen thui một đống, nhìn xa cứ tưởng chuột cống. Chẳng thế mà con dâu bà một phen hãi hùng, suýt chút đã giơ cây đập chết toi con vật lù đù, may bà ngăn kịp. Bà đã đinh ninh con dâu là người phản ứng mạnh nhất, quả thật. Bà cũng biết nó sẽ chất vấn bà đủ chuyện. Sao cũng được, bà nghe, dù gì đã trót đem về.
– Mẹ định nấu thỏ Ragu à?
Có thịt đâu mà làm. Bà gật cho chiếu lệ. Bà già nên lẩn thẩn mất rồi.
Con dâu còn nói luyên thuyên thêm một lúc. Bà bảo với nó là bà sẽ nuôi. Sau cùng bà bỏ tạm thỏ đen vào hộp các-tông cạnh góc bếp, xem như cái chuồng.
<
